Benigna hiperplazija prostate – BHP
Benigna hiperplazija prostate BPH (Benign Prostatic Hyperplasia) definiše se kao benigno (ne-kancerozno) povećanje prostate, uzrokovano rastom novih ćelija prostate. Jedno je od najčešćih stanja koje se javlja kod starijih muškaraca.
Još ne postoji zadovoljavajuće objašnjenje za nastanak BHP. Benigna hiperplazija prostate najverovatnije je normalan deo starenja kod muškaraca, uslovljen promenama hormonalnih balansa i uticaja na rast ćelija prostate.
Prvi znakovi i simptomi benigne hiperplazije prostate javljaju se u četrdesetim godinama života, ali izraženije kliničke menifestacije se javljaju kasnije. U osmoj deceniji života, preko 90% muškaraca ima dobroćudno uvećanje prostate (BPH).
Uvećana prostata može, ali i ne mora da stvori opstrukciju oticanja mokraće iz bešike prilikom akta mokrenja. Oko 25% ljudi koji imaju BPH nemaju smetnje sa mokrenjem. Ostali imaju smetnje sa mokrenjem izazvane otežanim prolaskom mokraće kroz mokraćnu cev, nepotpunim pražnjenjem mokraće iz bešike ili infekcijom.
Uvećana prostata vrši pritisak na mokraćnu cev, pražnjenje bešike je otežano što zahteva jaču kontrakciju mišića ćelije bešike, detrusora, da bi došlo do isticanja mokraće. To funkcioniše neko vreme, a onda detrusor postaje deblji i jači, da bi uspešno kompenzovao povećani napor. Na kraju detrusor gubi sposobnost pritiska mokraće kroz suženu uretru. Bešika se više ne može potpuno isprazniti i tada se javlja većina simptoma. Najčešće se javljaju tegobe u smislu čekanja na otpočinjanje mlaza, naročito kod prvog jutarnjeg mokrenja, naprezanja pri mokrenju, slabijeg mlaza mokraće, tanakog mlaza, prekidanja mlaza mokraće tokom mokrenja, potpune nemogućnosti mokrenja, ucestalog noćnog mokrenja, jakih, nezadrživih nagona na morenje, učestalijeg dnevnog mokrenja, curenja ili kapanja urina i sl.
Ovi simptomi mogu biti uzrokovani ili udruženi sa bolestima kao što su urinarna infekcija, bolesti mišića i inervacije mokraćne bešike i sl. Pritisak prostate na mokraćnu cev može biti tako veliki da u potpunosti onemogući mokrenje.
Kao komplikacije BPH se mogu javiti: urinarna infekcija, krvarenje iz prostate i pojava krvavog urina, stvaranje kamena u mokraćnoj bešici , divertikulum mokraćne bešike, slabljenje bubrežne funkcije koje je udruženo sa proširenjem gornjih mokraćnih puteva i sl.
Dijagnoza se postavlja na osnovu:
- Pregleda urologa
- Laboratorijskih analiza krvi i urina – PSA i fPSA, Opšti pregled urina i urinokultura, Spermokultura, Kompletna krvna slika, CRP, Standardna biohemija (pre svega jonogram, glikemija, urea i kreatinin).
- EHO urotrakta
LEČENJE
- Praćenje i redovne kontrole: za osobe bez tegoba ili sa minimalnim tegobama koje izaziva umereno uvećana prostata.
- Medikamentozna terapija: za pacijente sa umerenim tegobama, bez značajnijih komplikacija i bez značajnije opstrukcije
- Hirurško lečenje: operacije prostate se radi kada su veoma izražene tegobe.
Dr Danijel Đorđević, lekar opšte prakse Poliklinike Human