Psorijaza – okidači oboljenja i lečenje
Psorijaza – nastanak, lokalizacija oboljenja i lečenje
Psorijaza je hronična, nezarazna, sistemska, inflamatorna bolest koja zahvata približno 2% svetske populacije. Može se javiti u svim uzrastima, a najčešće između 15 – 30godine i 50 – 60 godine.
Najčešći „okidači“ psorijaze koji iniciraju kliničku pojavu bolesti su faktori iz spoljašnje sredine i to su:
- fizički i emocionalni stres koji i pogoršava postojeće stanje bolesti,
- povrede kože
- virusne, bakterijske i gljivične infekcije
- pušenje
- prekomeran unos alkohola
- hormonski poremećaji i dr.
Gde je psorijaza lokalizovana?
Zahvata laktove,kolena, zadnji deo kičme i poglavinu, ali i ostale delove tela. Može se manifestovati samo na jednom delu tela, pa imamo pacijente sa promenom na jednom noktu, jednoj nozi, iza uva.
Kako se psorijaza ispoljava?
Ispoljava se u vidu uzdignutih crvenih plaža prekrivenih beličastim skvamama (naslagama), ljuspanja, svraba, nekada i bola.
Promene su jasno ograničene, najčešće ovalnog oblika, dimenzija od nekoliko cm do većih površina kože.
Upala uzrokovana psorijazom može zahvatiti i druge organe i tkiva, pa su osobe koje boluju od psorijaze, podložnije razvoju i drugih bolesti. Jedna od 3 osobe razvije psorijazni artritis. Poslednjih desetak godina je jasno da pacijenti sa psorijazom mnogo češće imaju infarkt srca, dijabetes i i češće su gojazni u odnosu na druge pacijente.
Lečenje psorijaze
Lečenje nije univerzalno – zavisi od tipa psorijaze i prilagođava se svakom pacijentu ponaosob. Ukoliko se bolest nalazi na većem delu tela, preko 10%, nije moguće koristiti terapiju u vidu masti i kreme već se uključuje sistemska terapija. Topikalna sredstva uključuju i preparate za negu psorijatične kože koja smanjuju subjektivne tegobe.
Za dejstvo sunca na psorijazu zna se od davnina, pa se u fototerapiji koriste UVB i UVA zraci. UVB zračenje prodire u površnije slojeve kože i koristi se kod lakših oblika psorijaze, dok UVA zraci prodiru u dublje slojeve i primenjuje se sa fotosenzibilizatorskim supstancama.
Danas je na pozitivnoj listi lekova, na teret RFZO, biološka terapija koja utiče na povlačenje simptoma i zaustavlja progresiju bolesti.Pravo na ovu terapiju imaju pacijenti sa umerenim i težim oblikom bolesti, ukoliko je zahvaćeno više od 10 odsto površine kože i oni koji nisu zadovoljni postignutim rezultatom lečenja sistemskom terapijom ( metotreksat, retinoidi, ciklopsorin i fototerapija). Biološka terapija se daje i u slučaju značajno narušenog kvaliteta života pacijenta.
U narodu postoji zabluda da je psorijaza zarazna bolest, pa je shodno tome, najvažija edukacija i pravilna informisanost javnosti jer ćemo tako najbolje biti od pomoći obolelima i pomoći im u savladavanju svakodnevnih problema (anksioznosti, depresije).
Za pacijente je važno da prate promene simptoma, da se drže propisane terapije od svog dermatologa koja podrazumeva i zdrav način ishrane, fizičku aktivnost kao i regulisanje telesne težine.